W sobotę, 26 czerwca, w Domu Kultury Polskiej w Wilnie odbył się XVI Zjazd Związku Polaków na Litwie. Na zjazd przybyło 378 delegatów z oddziałów ZPL na całej Litwie. Wśród zaproszonych gości była obecna konsul Ambasady RP na Litwie Irmina Szmalec oraz prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Józef Szyłejko.
Na początku obrad wspólnie odśpiewano hymn Litwy oraz „Rotę”, będącą hymnem Polaków na Wileńszczyźnie. Proboszcz parafii Ducha Świętego w Wilnie ks. Tadeusz Jasiński pobłogosławił uczestników spotkania.
Obrady otworzył zasłużony prezes ZPL Michał Mackiewicz, ogromny autorytet i wybitny organizator, który od 2002 roku stał na czele Związku.
Sytuację i działalność Związku Polaków na Litwie podsumował słowami:
„Przed miesiącem minęła kolejna kadencja działalności naszej organizacji. Minęły kolejne trzy lata. Trudne lata, naznaczone pandemią, ograniczeniem działalności, brakiem możliwości pracy organizacyjnej. Ale nie tylko w tym była trudność. Wciąż nie ustawały nieuzasadnione ataki na naszą organizację przez siły wrogie zorganizowanej polskiej społeczności na Litwie – otwierając obrady powiedział prezes ZPL Michał Mackiewicz. – Ale tym niemniej z satysfakcją możemy stwierdzić, że i w tych warunkach potrafiliśmy pokonywać trudności i wciąż na nowo odradzające się problemy, trzymać rękę na pulsie życia społecznego i reagować w razie potrzeby. Czas nie mija dla naszej organizacji bez budującego śladu i to cieszy. ZPL pozostaje organizacją dość skuteczną w działaniu, co to mogę stwierdzić z wielką satysfakcją”.
ZPL, będąca największą polską organizacją społeczną na Litwie, skupia ponad 11 tysięcy członków. Podsumowując pracę organizacji jej prezes podkreślił, że Polacy na Litwie jako społeczność, aktywni członkowie ZPL – to wielcy duchem ludzie, to niepokonana siła i ostoja Związku Polaków na Litwie.
Wśród głównych zadań minionej kadencji było, jak podkreślił Mackiewicz, ugruntowanie i pogłębienie tożsamości narodowej Polaków na Litwie poprzez zabezpieczenie wszystkich konstytucyjnych praw obywatelskich; uświadomienie wagi polskości oraz jej propagowanie poprzez organizację życia społecznego w sferze duchowej, kulturowej, oświatowej; promowanie osiągnąć polskiej społeczności na Litwie i jej wkładu zarówno w aspekcie historycznym, jak i obecnej rzeczywistości; stanowienie rozwoju i prosperowania Wilna, Wileńszczyzny i całej Litwy.
„Mieliśmy robić wszystko, aby Polacy na Litwie mogli czuć się równi wśród równych, mogli być współgospodarzami na swej ziemi, mieli możliwość maksymalnie sami zadbać o polskie i ogólnoludzkie sprawy według swoich potrzeb w swej ojczyźnie, w kraju swego zamieszkania” – zaznaczył prezes ZPL.
Dodał, że miniona kadencja przebiegała pod znakiem obchodów trzech znamiennych rocznic. To 30-lecie działalności ZPL, 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości i 100-lecie Bitwy Warszawskiej. Z okazji tej drugiej rocznicy ZPL udało się zorganizować w katedrze wileńskiej Mszę św. w języku polskim. „Jak przyznawał później administrator katedry, największa świątynia na Litwie od dawna nie widziała takich tłumów i nie potrafiła zmieścić wszystkich chętnych” – wspominał Mackiewicz.
Wskazał, że ZPL aktywnie dążyło też do poszerzania swoich szeregów, zakładania nowych kół i przyciągania młodych ludzi do Związku. „Cieszymy się, że za 30 lat działalności Związku urodziło się i wyrosło już nowe pokolenie, które po trochę przejmuje w swoje ręce ster i sprawy – nasze polskie i naszej organizacji” – zaakcentował prezes ZPL.
Podkreślił, że jednym z priorytetowych zadań działalność ZPL nadal jest utrzymanie i doskonalenie tradycyjnego modelu szkolnictwa w języku polskim na Litwie.
„Mamy pełną świadomość, że polska szkoła jest decydującym czynnikiem do zdobywania przez Polaków jakościowego wykształcenia, które pozwoli młodzieży na udany start w dorosłe życie. Niezmiernie ważnym zadaniem jest i zawsze było to, by polskie dziecko na Wileńszczyźnie i w Wilnie kształciło się w języku ojczystym i było wychowane w kręgu ojczystej kultury i tradycji” – zaznaczył.
Dodał, że organizowana przez Wileński Oddział Rejonowy ZPL konferencja „Polskie dziecko w polskiej szkole” daje swoje owoce i wzrósł procent polskich dzieci w polskich szkołach w rejonie wileńskim. Wskazał też na wspólny sukces polskiej społeczność, jeśli chodzi o akredytację 37 polskich gimnazjów.
Zwrócił jednak uwagę na to, że zagrożenia dla polskiej oświaty i nierozwiązane problemy w tej kwestii wciąż pozostają i spędzają sen z oczu. To i ujednolicona matura z języka litewskiego dla uczniów ze szkół litewskich i mniejszości narodowych, i ujednolicony program nauczania tego przedmiotu, co, jak wskazał, jest przejawem dyskryminacji i „nie może nie budzić sprzeciwu”.
Z niepokojem zauważył, że już są tego skutki, bo spada poziom znajomości i poprawnego używania języka polskiego nawet w placówkach, gdzie on ma być dominujący – w szkołach polskich na Litwie.
„Możemy powinniśmy też żądać od siebie? „Mowa nasza śpiewna z serca nam wypływa” – wyznajemy publicznie, a skoro tak, to nie może być przez nas samych poniewierana. Nauczaniu języka polskiego i poprawnemu używaniu Powinniśmy nadawać odpowiednie, większe znaczenie. To jest nasza statutowa powinność” – powiedział.
Poruszył też problem, który wymaga pilnego rozwiązania, to zanik polskich sobotnich szkółek w miejscowościach, gdzie nie ma polskich szkół. Apelował do polskich szkół np. w rejonach solecznickim czy wileńskim, aby wzięły opiekę nad takimi szkółkami poza Wileńszczyzną – np. w Wędziagole, Turmoncie czy Wisagini. „Nie możemy dopuścić do tego, aby ognisko polskości w tych miejscowościach zagasło” – apelował.
Mówił też o tym, że ZPL od zawsze koncentrowało się na pielęgnowaniu kultury polskiej. Wynikiem tego są liczne zespoły ludowe, tradycyjne festyny i festiwale kultury polskiej. Nawoływał do dalszej aktywnej działalności na niwie kultury i o to, aby polskie imprezy były konkurencyjne i jakościowe. Mówiąc o kulturze dodał, że ZPL nadal będzie dążył do odzyskania nieruchomości polskich, znacjonalizowanych po wojnie, na potrzeby społeczności polskiej, tak jak o swoją własność ubiega się wspólnota żydowska.
Zwracając się do przyszłego kierownictwa ZPL i mówiąc o zadaniach na przyszłość, podkreślił, że Związek ma pozostać o charakterze narodowo-chrześcijańskim, ma być wolny od różnych współczesnych tendencji na gwałt promowanych dzisiaj w świecie, obcych naszej kulturze i obyczajom; ma nadal strzec tradycyjnych wartości, dbać o polskość na Litwie w szerokim znaczeniu tego słowa, dbać o oświatę, tradycje Ziemi Wileńskiej, strzec pamięć historyczną i rozwijać polską kulturę; nadal poszerzać swoją działalność w różnych regionach Litwy, tam gdzie są Polacy. Mówił też o budowaniu jedności. „Mamy budować jedność” – zaapelował prezes ZPL do związkowców i przyszłego kierownictwa ZPL. Kończąc swoje przemówienie Mackiewicz, stojący czele Związku od roku 2002, podziękował wszystkim za zaufanie, bo postanowił nie kandydować w kolejnych wyborach szefa ZPL.
Za wybitne zasługi i wieloletnie kierowanie działalnością Związku, Rada ZPL przyznała prezesowi Michałowi Mackiewiczowi najwyższe odznaczenie organizacji: Złotą Odznakę za zasługi w krzewieniu polskości na Litwie dla wieloletniego prezesa ZPL Michała Mackiewicza.
W gorącej dyskusji głos zabrali prezesi poszczególnych oddziałów ZPL i delegaci.
Podczas obrad odbyły się wybory prezesa ZPL na kolejną trzyletnią kadencję. Spośród trzech kandydatów zwyciężył Waldemar Tomaszewski dotychczasowy prezes Wileńskiego Oddziału Rejonowego ZPL, który uzyskał w jawnym głosowaniu 74 proc. głosów.
Podczas Zjazdu delegaci zatwierdzili też zgłoszoną przez nowego prezesa 30-osobowa Rada ZPL oraz wybrali Komisję Rewizyjną i Komisję Statutową ZPL.
Prezes Waldemar Tomaszewski podziękował delegatom za zaufanie. Zachęcił wszystkich do wspólnej pracy. „Na nas patrzy blisko 250 tys. Polaków na Litwie. Oni oczekują bardzo wyraźnych sygnałów. Musimy swym przykładem ich zachęcić. Żeby nie wpaść w rutynę, w nomenklaturę, gdy projekty na pierwszym miejscu, a nie idee” – zaznaczył Tomaszewski.
Prezydent EUWP Tadeusz Adam Pilat skierował do nowo wybranego Prezesa Waldemara Tomaszewskiego list gratulacyjny oraz podziękowania dla za wieloletnią dobrą współpracę dla ustępującego Machała Mackiewicza.
2 lipca w Wilnie odbyło się pierwsze posiedzenie nowej Rady Związku Polaków na Litwie, wybranej na XVI zjeździe ZPL.
Na posiedzeniu Rady wybrano członków Zarządu Głównego oraz wiceprezesów Związku Polaków na Litwie. Rada zatwierdziła również redaktora naczelnego tygodnika ZPL „Nasza Gazeta” oraz skarbnika.
Rada jednogłośnie poparła propozycję nowego prezesa ZPL co do składu Zarządu Głównego ZPL, w skład którego oprócz Prezesa Waldemara Tomaszewskiego weszli członkowie Rady:
Jednogłośnie zostali także wybrani wiceprezesi Związku Polaków na Litwie: Edyta Tamošiūnaitė, Edward Trusewicz i Jarosław Narkiewicz. Na stanowisko redaktora naczelnego „Naszej Gazety” została zatwierdzona Janina Lisiewicz; na stanowisko głównej księgowej – Teresa Romanowska. Sekretarz Związku Polaków na Litwie zostanie wybrany w późniejszym terminie.
Tekst EUWP na podstawie:
Polonijna Agencja Informacyjna oraz L24.lt
fot. Marlena Paszkowska
Waldemar Tomaszewski urodził się w 1965 roku w Wilnie, ma dwóch synów, Władysława i Pawła z żoną Wiolettą. Litewski inżynier, samorządowiec, polityk, działacz polskiej mniejszości narodowej na Litwie, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin (od 1999) oraz Związku Polaków na Litwie (od 2021), w latach 2000–2009 poseł na Sejm Republiki Litewskiej, kandydat na stanowisko Prezydenta Republiki Litewskiej w wyborach w 2009, 2014 i 2019 roku, deputowany do Parlamentu Europejskiego VII, VIII i IX kadencji.
W latach 1983–1990 studiował inżynierię w Wileńskim Instytucie Inżynierii Budownictwa. Od 1992 do 1996 pracował w sekretariacie frakcji poselskiej Związku Polaków na Litwie. Od 1994 należy do Akcji Wyborczej Polaków na Litwie.
Na III zjeździe tej organizacji w 1999 został wybrany jej przewodniczącym (wybór potwierdzano na zjazdach IV i V). W 1995, 1997, 2000 i 2007 był z jej ramienia wybierany do rady rejonu wileńskiego, gdzie w latach 2000–2003 zajmował stanowisko zastępcy mera. Był liderem listy Akcji Wyborczej Polaków na Litwie i otrzymał mandat w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, gdzie przystąpił do grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. W majowych 2021 roku w wyborach do Parlamentu Europejskiego został wybrany na swoją trzecią kadencję. W czerwcu 2021 na XVI Zjeździe Związku Polaków na Litwie został wybrany na funkcję prezesa tej organizacji.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2009) oraz Krzyżem „Golgota Wschodu” (2018).
Tekst EUWP na podstawie Wikipedia
Fot.: Wyborcza.pl
Informacja: Europejska Unia Wspólnot Polonijnych
PODZIEL SIĘ INFORMACJĄ
Informujemy, że publikowane na stronach niniejszego serwisu treści mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Właściciel serwisu dokłada starań, aby publikowane w tym serwisie treści były rzetelne i pomocne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za skutki działań podejmowanych w oparciu o te treści. W naszym serwisie umieszczone są łącza (linki) do innych serwisów internetowych. Informujemy, że nie ponosimy żadnej odpowiedzialności za treści zawarte w innych serwisach. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właścicieli serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji. Kopiowanie i nieautoryzowane użycie kodu źródłowego lub fragmentów autorskiego oprogramowania - zabronione.
