W sobotę, 11 czerwca odbyły się w Lublinie uroczyste obchody Złotego Jubileuszu Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Ośrodek od 50 lat prowadzi badania historyczne, teologiczno-pastoralne, prawne, psychologiczno-socjologiczne, a nawet literackie. Służą temu między innymi kwerendy archiwalne, dotyczące między innymi dziejów parafii polonijnych czy też organizowane międzynarodowe sympozja naukowe.
Na osobiste zaproszenie dyrektora Ośrodka, prof. dr hab. Jacka Gołębiowskiego, na uroczystości do Lublina przybył Tadeusz Adam Pilat prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych. Z Paryża przyjechała również Anna Łucka, reprezentująca Polonię francuską. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” reprezentował Dariusz Śladecki, prezes Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia i dyrektor Domu Polonii w Lublinie.
Uroczystości zainaugurowano Mszą Świętą koncelebrowaną w Kościele Akademickim KUL, której przewodniczył ks. prof. dr hab. Mirosław Sitarz, prorektor KUL ds. misji i administracji, homilię wygłosił ks. dr hab. Sławomir Zych, adiunkt w Ośrodku Badań nad Polonią, przy akompaniamencie i śpiewie Chóru Duszpasterstwa Akademickiego KUL pod dyrekcją dr Kingi Bogacz.
Uroczyste obchody kontynuowano w Gmachu Głównym Uniwersytetu w Auli im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego, których otwarcia dokonał ks. prof. dr hab. Mirosław Sitarz, prorektor KUL. Zaprezentowany został reportaż podsumowujący 50-letnią działalność Ośrodka w reżyserii dr Joanny Sosnowskiej z Centrum Medialnego KUL.
Cytujemy wypowiedź dyrektora Ośrodka Prof. Jacka Gołębiowskiego: Dzieje Polaków za granicą to bardzo ważna część naszej historii. Polonia była bardzo zaangażowana w odzyskanie niepodległości Polski. Nasze badania polegają na zabezpieczeniu źródeł – wszelkie albumy jubileuszowe, dokumentacja szkół i organizacji polskich – to, co bezpowrotnie ginie. Na tej podstawie opracowujemy w formie naukowej, leksykonów, monografii, artykułów naukowych. Jeśli chodzi o największy, spektakularny sukces ostatnich lat, to na pewno jest inwentaryzacja 200 polskich parafii, centrów kultury w 17 stanach Ameryki Północnej. Bezpowrotnie odzyskano to przed utratą.
Kolejnym punktem uroczystości były wystąpienia gości, przedstawicieli polskich władz i instytucji: dr hab. Mieczysława Ryby - doradcy Ministra Edukacji i Nauki, Jana Badowskiego - dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Kancelarii Premiera Rady Ministrów i Zbigniewa Wojciechowskiego - wicemarszałka województwa lubelskiego.
Tomasz Sonntaga - pełnomocnik wojewody lubelskiego wręczył na ręce profesora Gołębiowskiego Dyplom Uznania dla Ośrodka Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL.
Zdzisław Niedbała - pełnomocnik prezydenta Miasta Lublin przekazał Medale „Zasłużony dla Miasta Lublin” dla Ośrodka i dla dyrektora Jacka Gołębiowskiego.
Edward Gigilewicz - naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych w Lublinie wręczył dyrektorowi Ośrodka Ryngrafy Żołnierzy Niezłomnych.
Wystąpili również: Zdzisław Antoni - starosta lubelski; matka dr Ewa Kaczmarek MChr - przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla dla Polonii Zagranicznej, ks. Wiesław Wójcik TChr - dyrektor Instytutu Duszpasterstwa Emigracyjnego przy Towarzystwie Chrystusowym dla Polonii Zagranicznej.
W swoim wystąpieniu prezydent EUWP Tadeusz Pilat podkreślił jak ważna jest rola badań naukowych nad Polonią i duszpasterstwem polonijnym. „Żyjemy za granicą w krajach szybko postępującej sekularyzacji całych społeczeństw. To ma ogromny wpływ na naszą młodzież. Dostrzegamy wyraźny spadek ilości praktykujących katolików, przy jednoczesnej radykalizacji wyznawców innych religii. Cieszymy się, że wiele środowisk polonijnych ma możliwość kontynuowania nauczania religii i mszy w języku polskim – to bardzo ważne dla młodego pokolenia. Niestety są takie miejsca, gdzie nie mamy dostępu do nauczania i do eucharystii w języku ojczystym i tam najszybciej przegrywamy. Dlaczego tak jest i jak temu zaradzić. Myślę, że właśnie naukowe badania prowadzone przez tutejszy lubelski Ośrodek mogą nam dać właściwą odpowiedź.”
Uroczystą sesję zakończyło wystąpienie ks. prof. dr hab. Edwarda Walewandra, dyrektora Ośrodka Badań nad Polonią w latach 1990-2005.
Oprawą artystyczną jubileuszu był mini recital gitarowy w wykonaniu zespołu „Por Fiesta” pod kierownictwem profesora Jakuba Niedoborka (gitara), Jakuba Polanowskiego (śpiew i gitara) oraz Aleksandry Gadzało (taniec), po czym wszyscy uczestnicy udali się na bufetowe przyjęcie.
Jubileuszowe uroczystości objęła patronatem medialnym Polonijna Agencja Informacyjna.
Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym jest placówką naukową Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, która została powołana do istnienia 11 października 1972 r. Program działalności placówki skupia się na sprawie łączności Polski z Polonią.
Największym sukcesem ostatnich lat jest inwentaryzacja 200. polskich parafii - centrów kultury w siedemnastu stanach Ameryki Północnej. Tym samym uratowano dziedzictwo polonijne przed bezpowrotną utratą. Obecnie Ośrodek rozpoczyna drugą erę badawczą nad polskimi organizacjami na Świecie. Badacze zajmą się działalnością Polonii między innymi: w Ameryce Południowej, Australii czy w pasie Morza Śródziemnego. Ośrodek prowadzi badania na płaszczyźnie historycznej, teologiczno-pastoralnej, prawnej, psychologiczno-socjologicznej, a nawet literackiej. Służą temu kwerendy archiwalne dotyczące między innymi dziejów parafii polonijnych, czy też organizowane prawie corocznie międzynarodowe sympozja naukowe. Ta bogata tematyka sympozjalna ukazała się drukiem w odpowiednich rocznikach "Studiów Polonijnych".
Zamiarem Instytutu jest opracowanie pewnego vademecum, ułatwiającego niesienie pomocy Polakom na Wschodzie i to zarówno przez czynniki państwowe jak i kościelne. Instytut Polonijny publikuje rocznik naukowy "Studia Polonijne". Treścią rocznika są prace poszerzające wiedzę Polonii o sobie, dotyczące jej wzajemnej integracji jak i pogłębiające wiedzę Polaków w Kraju o życiu emigrantów. "Studia Polonijne" umacniają związki kulturalne i narodowe Kraju z emigrantami polskimi zagranicą, wskazują możliwości i potrzeby wzajemnej łączności i współdziałania. Służą też umacnianiu tradycji kultury polskiej i Polonii w świecie. Dotychczas ukazało się 20 tomów tego rocznika.
Instytut wydaje od 1993 r., we współpracy z Oddziałem Lubelskim „Wspólnoty Polskiej” i Towarzystwem Naukowym „Polska-Wschód” serię wydawniczą Biblioteka Polonii, która obejmuje głównie prace dotyczące życia religijnego Polaków i Polonii w świecie. Dotychczas ukazało się w sumie 30 tomów obu serii.
Nagroda Naukowa im. Ireny i Franciszka Skowyrów przyznawana jest od 1981 r. przez Instytut corocznie za wyróżniające się prace związane ze środowiskiem KUL z dziedziny historii najnowszej, problematyki religijnej i polonijnej, szczególnie za prace ukazujące wkład Kościoła i duchowieństwa w rozwój kultury narodowej oraz walk o wolność i niepodległość Polski, sprawiedliwość społeczną i prawa człowieka. Do 1997 r. nagrody przyznano 34 osobom. Powstające w Instytucie Polonijnym monografie na temat dziejów Polonii przybliżają coraz bardziej możliwość powstania syntezy obejmującej dzieje kościelne Polonii w poszczególnych krajach osiedlenia.
Pracownicy Ośrodka w czasie swych podróży badawczych stykają się praktycznie ze środowiskami polonijnymi wykorzystując tam swój pobyt dla upowszechnienia popularnej wiedzy nt. kultury polskiej zarówno w aspekcie jej dziejów, jak i aktualnej rzeczywistości. Prelekcje te przynoszą w rezultacie wzrost zainteresowania krajem pochodzenia i - jak można przypuszczać - również uwrażliwienia na aktualia polskie. Z kolei kontakty te dają również pracownikom Ośrodka ową tak ważną wiedzę poza źródłową, bez której ich praca naukowa mogłaby się okazać tworzeniem dziejów odległych merytorycznie od rzeczywistości historycznej. Stąd też mnożenie takich kontaktów to nie tylko zysk w postaci coraz to nowych archiwaliów, którymi Ośrodek ubogaca swój warsztat, ale także zdobywanie przesłanek, na których można budować niezawodną metodę pracy już nie tylko w dziedzinie prac nad leksykonem, ale właśnie na płaszczyźnie zamierzonej syntezy dziejów polonijnych. Ponadto więzy między Polonią a Krajem zyskują na intensywności dzięki ofercie duszpasterskiej, którą księża pracownicy Ośrodka z powodzeniem realizują wśród Polonii przy okazji zadań naukowych. W Kanadzie, w Niemczech czy Szwajcarii można wymienić już jako sprawdzone środki działalności rekolekcje parafialne oraz wykłady dla duchowieństwa połączone z udziałem w konferencjach regionalnych polskich księży.
Wiele owocniejsze jest współdziałanie z Polonią aniżeli "praca dla niej". Oprócz tego względu ogromną wagę i to wyczuwalną na miejscu, posiada przekazywanie żywym słowem z bezpośredniego źródła krajowego zarówno treści religijnych, jak i kulturowych.
Dalsza działalność Ośrodka, gdy chodzi o perspektywy, powinna się więc skoncentrować na następujących zadaniach:
Redakcja tekstu EUWP na podstawia:
Polonijna Agencja Informacyjna, Zdjęcia: © Agata Pawłowska
Informacja: Europejska Unia Wspólnot Polonijnych
PODZIEL SIĘ INFORMACJĄ
Informujemy, że publikowane na stronach niniejszego serwisu treści mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Właściciel serwisu dokłada starań, aby publikowane w tym serwisie treści były rzetelne i pomocne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za skutki działań podejmowanych w oparciu o te treści. W naszym serwisie umieszczone są łącza (linki) do innych serwisów internetowych. Informujemy, że nie ponosimy żadnej odpowiedzialności za treści zawarte w innych serwisach. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właścicieli serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji. Kopiowanie i nieautoryzowane użycie kodu źródłowego lub fragmentów autorskiego oprogramowania - zabronione.
