W dniach 29 czerwca do 1 lipca odbywały się uroczystości z okazji 450-lecia Unii Lubelskiej. Na zaproszenie prezesa Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusza Śladeckiego i prezydenta Lublina Krzysztofa Żuka przebywali w mieście jubileuszu prezesi 30 organizacji polonijnych z całego świata. Europejską Unię Wspólnot Polonijnych reprezentował prezydent Tadeusz Adam Pilat, Radę Naczelną Polonii Australijskiej prezes Małgorzata Kwiatkowska a Kongres Polonii Kanadyjskiej, wiceprezes Jerzy Barycki. Były też reprezentowane polonijne organizacje członkowskie EUWP przez swych prezesów lub wiceprezesów: Marię Przybyłę-Daczewską (Bułgaria), Ewę Ronay-Słabą i Monikę Molnar-Cieślewicz (Węgry), Emilię Chmielową i Helenę Chomenko (Ukraina), Krystynę Olliffe (Wielka Brytania), Helenę Legowicz (Czechy), Ferdynanda Domaradzkiego (Niemcy) i Sergiusza Fiela (Rosja).
Od wielu lat prezes Dariusz Śladecki wraz z wolontariuszami i ekipą Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” organizuje warsztaty plastyczne dla młodzieży ze Wschodu, we współpracy z Zespołem Szkół Plastycznych im. Cypriana Kamila Norwida w Lublinie. Nauczyciele tej szkoły prowadzą zajęcie z młodzieżą a część zajęć odbywa się w siedzibie szkoły. W tym roku w okresie 28 czerwca - 8 lipca na warsztaty do Lublina przybyło 130 uczestników „Lata z Polską” z grupy RОО ТОCOiKP „LATARNIK” w składzie 24 malarzy, muzyków i sportowców z Tiumeni, Jałutorowska, Tiumeńskiego i Omucińskiego powiatów obwodu tiumeńskiego, a również z Omska i Ekaterinburga.
29 czerwca, działacze polonijni przybyli do Lublina na jubileuszowe uroczystości spotkali się z młodzieżą polską przybyłą ze wschodu na terenie szkoły Prezydent EUWP, Tadeusz Pilat przedstawił młodzieży ze Wschodu historię i działalność europejskiej organizacji oraz zasady i cele struktur polonijnych. Wieczorem delegacje organizacji polonijnych spotkały się w gmachu Instytutu Politologii na Placu Litewskim z Rektorem i profesorami Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie a na uroczystej kolacji z Wojewodą Lubelskim i marszałkiem Województwa Lubelskiego.
30 czerwca po mszy św. w Archikatedrze Lubelskiej, marszałek Senatu Stanisław Karczewski spotkał się z reprezentantami Polonii i Polaków zamieszkałych poza granicami Ojczyzny. Obecni byli przedstawiciele organizacji polonijnych z 20 krajów, z 5 kontynentów oraz przebywająca na Lubelszczyźnie młodzież polska zza wschodniej granicy z Litwy, Mołdawii, Rosji, Ukrainy, Kazachstanu. W spotkaniu udział też wzięli: szef Kancelarii Senatu RP, minister Jakub Kowalski, prezes Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Dariusz Śladecki, wicedyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu RP, Karolina Orzechowska i dyrektor zarządu krajowego Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Tatjana Cepukoit.
Marszałek Senatu RP, Stanisław Karczewski zapraszał młodzież do Polski, zachęcał do podtrzymywania więzi z krajem i do studiowania w Polsce. „Zależy nam na tym, by Polacy żyjący za granicą utrzymali kontakt z krajem ojców, chcemy przybliżać Polskę Polakom z zagranicy”. Marszałek podziękował młodzieży za to, że przyjeżdża do Polski, że zachowuje język polski, podtrzymuje wiarę, czyli to co nas łączy i stanowi o wielkiej wspólnocie narodowej tworzonej przez Polaków w kraju i za granicą. Zależy nam na kontaktach z młodzieżą, na tym, by uczyła się języka, żeby poznawała polską kulturę, żeby przyjeżdżała i tu na miejscu dotykała polskiej historii, spotykała się z rówieśnikami i zakochiwała się w Polsce”.
W lubelskim Centrum Spotkania Kultur odbyły się główne obchody upamiętniające 450. rocznicę zawarcia Unii Lubelskiej, w których udział wzięli: marszałkowie Sejmu Marek Kuchciński i Senatu Stanisław Karczewski oraz przedstawiciele parlamentów państw historycznie związanych z Unią Lubelską - Polski, Litwy, Łotwy, Czech, Estonii, Białorusi, Węgier, Mołdawii, a także ambasady Gruzji i Ukrainy. Udział też wzięli przedstawiciele Polonii i Polaków z zagranicy oraz młodzież uczestnicząca w akcji „Lato z Polską” organizowanej przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.
Uroczyste spotkanie Zgromadzenia Polska-Litwa oraz debata przewodniczących parlamentów poświęcona została znaczeniu dziedzictwa Unii lubelskiej dla współczesnych narodów i państw.
Otwierający debatę marszałek Sejmu Marek Kuchciński powiedział, że Unia Lubelska była epokowym wydarzeniem, na wiele lat określiła porządek polityczny i ład społeczny w Europie Środkowej : „Była to wola zawarcia unii wolnych z wolnymi, równych z równymi. Dzięki niej powstała bowiem Rzeczpospolita Obojga Narodów – podmiot polityczny, który stanowił rzadki przykład udanego kompromisu pomiędzy różnymi narodami, ziemiami, religiami, kulturami i językami” Przypomniał, że państwo polsko-litewskie było w tamtych czasach „wyjątkiem politycznym i ustrojowym w skali całej Europy, w której standardem stawały się rządy absolutystyczne i zasada czyj kraj, tego religia”.
Listy do uczestników debaty wystosowali prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki.
Prezydent podkreślił w liście - który odczytał szef gabinetu prezydenta Krzysztof Szczerski - że Unia Lubelska to „wielkie dzieło naszych przodków, będące świadectwem głębokiej mądrości politycznej, wizjonerskiego myślenia i obywatelskiej odpowiedzialności, a jednocześnie umiejętności budowania dobra wspólnego na drodze dialogu”. Według prezydenta akt unii obecnie „stanowi inspirację do tworzenia pomyślnej przyszłości naszego regionu i jednoczącego się kontynentu”. Jego zdaniem Unia Lubelska była prawdziwym fenomenem na skalę europejską, a jej tradycja i dorobek wywarły silny, pozytywny wpływ na ukształtowanie się tożsamości środkowoeuropejskiej i na ugruntowanie zasad wolności. „Kiedy polityką międzynarodową rządziły wówczas przede wszystkim interesy dynastyczne, autorytaryzm i przemoc silniejszych nad słabszymi, czego liczne dowody można było znaleźć na wschodzie i zachodzie, unia polsko-litewska powstała na drodze dwustronnego porozumienia, równości praw i wzajemnego poszanowania”. Podkreślił też, że Unia Lubelska nie została nigdy formalnie zerwana, a kres jej istnieniu położyła zewnętrzna agresja. „Chociaż nie zawsze bieg spraw w tym państwie wyrażał ideały, jakie położono u jego fundamentów, to przecież nie było kwestią przypadku, że przetrwało ono niemal 250 lat, odnosząc liczne tryumfy i sukcesy”.
Premier Mateusz Morawiecki w liście do uczestników obchodów, który odczytał wicepremier Jacek Sasin – podkreślił, że Unia Lubelska to dziedzictwo wolności, demokracji, parlamentaryzmu, poszanowania innych narodów wynikającego ze świadomości różnic i kulturowej odmienności. "Jako Polacy możemy być z tego dumni". W dziejach Europy nie sposób znaleźć przykładu dwóch krajów, które zawarłyby równie trwały sojusz poprzez negocjacje i argumentacje". „W momencie jego ustanawiania był to kompromis polityczny daleko wyprzedzający swą epokę, akt, którego skutki znacząco wykroczyły poza znaczenie polityczne czy gospodarcze. To wspaniałe, dalekowzroczne i ambitne porozumienie przez wiele dekad kształtowało historię i tożsamość tej części naszego kontynentu".
Marszałek Senatu Stanisław Karczewski ocenił, że istotą dziedzictwa Unii Lubelskiej jest wolność. „Rzeczpospolita była bowiem największą w ówczesnym świecie wspólnotą polityczną ludzi wolnych. Była monarchistyczną republiką lub, jak to woli - republikańską monarchią. Tworzyły ją ponadetniczny i polityczny naród szlachecki łączący w sobie wszystkie jej etnosy i wszystkie wyznania. Należało do niego ok. 10 proc. jej mieszkańców; cieszyli się oni pełnią praw politycznych. Podlegali tylko takim panom, których sami za królów chcieć mieli" - powiedział Karczewski, przypominając też, że od 1573 roku tron Rzeczypospolitej Obojga Narodów był elekcyjny. „Każdy obywatel, czyli szlachcic, mógł osobiście uczestniczyć w wyborze króla w wolnej elekcji i każdy mógł być na króla wybrany”. Wieczorem przedstawiciele Polonii i wszyscy goście jubileuszu spotkali się na kolacji w Hotelu Europa z prezydentem Lublina i merami miast partnerskich.
1 lipca, po mszy św. w kościele Dominikanów (związanym z zawarciem Unii Lubelskiej), przedstawiciele Polonii i Polaków mieszkających za granicą, wzięli udział w uroczystości na Rynku Lubelskim w historycznym budynku Trybunału Koronnego. Organizatorem spotkania był Lubelski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i „Dom Polonii” w Lublinie. Prezydent Miasta Lublina Krzysztof Żuk wręczył przybyłym okolicznościowe „Medale 450-lecia Unii Lubelskiej” Miasto Lublin uhonorowało tym medalem 30 organizacji polonijnych z 5 kontynentów: „W uznaniu wybitnego wkładu w upowszechnianie polskiej historii i kultury z podziękowaniem za wieloletnią, społeczną aktywność na rzecz odkrywania i integracji wielu Narodów, w atmosferze otwartości i dążenia do wzajemnego poznania”.
Medal za te osiągnięcia zadedykowany indywidualnie otrzymał prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Tadeusz Adam Pilat, który w swym przemówieniu podziękował w imieniu wszystkich przedstawicieli organizacji uhonorowanych jubileuszowym medalem.
W południe, po uroczystości w Trybunale Koronnym, goście Jubileuszu udali się na Zamek Lubelski, gdzie prezydent Krzysztof Żuk powitał 50 prezydentów i merów miast partnerskich Lublina, prezydenta EUWP Tadeusza Pilata i przedstawicieli organizacji polonijnych na uroczystej sesji Rady Miasta Lublin.
Po uroczystej Sesji wszyscy jej uczestnicy udali się na Plac Litewski, gdzie nastąpiła uroczystość złożenia kwiatów pod pomnikiem Unii Lubelskiej. W imieniu Polonii kwiaty złożyli przedstawiciele polskich organizacji z 5 kontynentów m. in. Tadeusz Adam Pilat, prezydent EUWP i Małgorzata Kwiatkowska, prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej. Pobyt przedstawicieli organizacji polonijnych w Lublinie zakończyło spotkanie i obiad w Lubelskim Oddziale Instytutu Pamięci Narodowej.
Unia Lubelska została zawarta 1 lipca 1569 r. pomiędzy Koroną Królestwa Polskiego a Wielkim Księstwem Litewskim. Była to jedyna tego rodzaju umowa na świecie. Połączyła ona dwa odrębne Państwa w jedno, zwane Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Pierwsza Unia polsko-litewska (personalna) została zawarta 14 sierpnia 1385 r. Na jej mocy Korona Polska i Wielkie Księstwo Litewskie miały wspólnego władcę. Przez następne 200 lat Unia ta była zacieśniania, a następnie rozluźniana, aż ostatecznie podpisano Unię Lubelską. Główną przyczyną wzmocnienia Unii był brak królewskiego potomka, który kontynuowałby dzieło Jagiellonów. Od dnia zawarcia Unii Korona i Litwa miały wspólnego monarchę wybieranego przez obydwa narody na wolnej elekcji. Monarcha zostawał jednocześnie Królem Polski i Wielkim Księciem Litewskim. Powołano wspólny Sejm, w skład którego wchodziła izba poselska ze 120 posłami Korony i 48 posłami Litwy, oraz izba senacka, składająca się ze 113 senatorów Korony i 27 senatorów Litwy. Unia Lubelska wymusiła na stronach wspólną politykę zagraniczna i obronną. Wprowadziła też jednakową walutę i wspólny herb. Oddzielne pozostawały skarb, urzędy centralne i dostojeństwa z takimi samymi zakresami kompetencji, a także wojsko i sądownictwo.
Warto podkreślić, że parlamenty Polski i Litwy uczciły 450. rocznicę Unii rezolucją podkreślającą znaczenie tego dokumentu. Napisano w niej m.in. „Akt zawarcia unii stanowił dowód nie tylko praktycznej realizacji idei epoki renesansu, ale też nowatorskiej myśli prawnej oraz świadectwo dojrzałości politycznej elit politycznych obu państw. Na sejmie w Lublinie powołano do życia wspólnotę wielonarodową i wieloreligijną, zbudowaną na wartościach republikańskich, na idei tolerancji, politycznych negocjacji i wzajemnego poszanowania. Rzeczpospolita Obojga Narodów stała się pomostem pomiędzy Wschodem a Zachodem, ostoją demokracji i prawdziwym Antemurale Christianitatis (Przedmurzem Chrześcijaństwa)”
Informacja: Europejska Unia Wspólnot Polonijnych
Na podstawie: Zdjęcia: A.Pawłowska © Polonijna Agencja Informacyjna
PODZIEL SIĘ INFORMACJĄ
Informujemy, że publikowane na stronach niniejszego serwisu treści mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Właściciel serwisu dokłada starań, aby publikowane w tym serwisie treści były rzetelne i pomocne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za skutki działań podejmowanych w oparciu o te treści. W naszym serwisie umieszczone są łącza (linki) do innych serwisów internetowych. Informujemy, że nie ponosimy żadnej odpowiedzialności za treści zawarte w innych serwisach. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właścicieli serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji. Kopiowanie i nieautoryzowane użycie kodu źródłowego lub fragmentów autorskiego oprogramowania - zabronione.
