Zgodnie z tradycją, 10 października 2019 r. o godzinie 13.00, w sali Domu Giełdy w Sztokholmie sekretarz Szwedzkiej Akademii Mats Malm ogłosił, że laureatką Literackiej Nagrody Nobla za rok 2018 została polska pisarka Olga Tokarczuk.
Decyzja, kto otrzyma to najważniejsze wyróżnienie literackie na świecie, została przegłosowana przed południem przez członków Akademii na podstawie propozycji Komitetu Noblowskiego.
W swoim uzasadnieniu Akademia Szwedzka napisała, że Olga Tokarczuk otrzymała Nobla za „narracyjną wyobraźnię, która wraz z encyklopedyczną pasją reprezentuje przekraczanie granic, jako formę życia”. Zgromadzona w Domu Giełdy publiczność nagrodziła wybór Akademii brawami. Wiadomość ta została przyjęta z wielką radością, wyrażoną niezliczonymi gratulacjami nadsyłanymi przez osobistości i autorytety kultury i polityki z całego świata, przez polskie władze oraz ogromną rzeszę miłośników jej twórczości.
Przyznanie najbardziej prestiżowej nagrody literackiej Oldze Tokarczuk jest ogromnym zaszczytem i wyróżnieniem dla nas, Polaków w Europie i na świecie, dla polskiej literatury, polskiej kultury i dla Polski.
Sekretariat
Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych
Literacka Nagroda Nobla przyznawana jest od 118 lat. Decyzję, kto otrzyma najbardziej prestiżowe wyróżnienie literackie na świecie, podejmują w dniu ogłoszenia członkowie Szwedzkiej Akademii na podstawie propozycji Komitetu Noblowskiego, w tym roku poszerzonego o kolegium ekspertów. Nominacje do nagród Nobla oraz przebieg głosowania członków Akademii pozostają tajne przez następnych 50 lat.
O tym, kto może otrzymać literackiego Nobla, spekulują jednak w skandynawskich mediach literaturoznawcy oraz dziennikarze działów kultury. Olga Tokarczuk była wymieniana wśród kandydatów do Nobla od dwóch lat. Gazeta „Sydsvenskan” podkreślała, że Polka zasługuje na nagrodę i określenie: „Pisarka transgraniczna i ważny demokratyczny głos we współczesnej Polsce”. Największy szwedzkojęzyczny dziennik w Finlandii „Hufvudstadsbladet” napisał, że „przede wszystkim Polka, Olga Tokarczuk powinna otrzymać Nobla". Największy szwedzki dziennik „Dagens Nyheter” opublikował w ubiegłym tygodniu obszerny wywiad z Olgą Tokarczuk.
Dotychczasowi polscy laureaci Literackiej Nagrody Nobla to Henryk Sienkiewicz (1905), Władysław Reymont (1924), Czesław Miłosz (1980) i Wisława Szymborska (1996). Laureatami tej nagrody mającymi znaczące związki z Polską byli też: Isaac Bashevis Singer (polski i amerykański pisarz żydowski, piszący w języku jidysz), Günter Grass (urodzony w Gdańsku pisarz niemiecki, o kaszubskich korzeniach), Henri Bergson (urodzony w pochodzącej z Polski rodzinie żydowskiej, prawnuk warszawskiego bankiera Szmula Jakubowicza Sonnenberga), i John Maxwell Coetzee (prawnuk Baltazara Dubiela, pochodzącego z wielkopolskiej wsi Czarnylas).
Tylko 14 kobiet otrzymało tę nagrodę wśród 114 nagrodzonych pisarzy. Średni wiek laureata to 65 lat. Najmłodsza z wyróżnionych osób miała 41 lat (Rudyard Kipling), a najstarsza – 88 (Doris Lessing). Wartość Nagrody Nobla w każdej dziedzinie to 9 mln koron (ok. 780 tys. euro) - zgodnie z decyzją Akademii każdy z laureatów otrzyma taką kwotę. Ceremonia wręczenia nagród odbywa się 10 grudnia, w Sztokholmie, w rocznicę śmierci fundatora Alfreda Nobla.
Urodziła się w Sulechowie w 1962 roku i wychowała w Klenicy, skąd przeniosła się z rodzicami do Kietrza. Tam ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Cypriana Kamila Norwida. Jest absolwentką Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. W czasie studiów jako wolontariuszka opiekowała się osobami z problemami psychicznymi. Pracowała też jako opiekunka w Wielkiej Brytanii. Po studiach pracowała jako psychoterapeutka w poradni zdrowia psychicznego w Wałbrzychu.
Olga Tokarczuk ma syna, mieszka we Wrocławiu i w Krajanowie, w Sudetach. Jest wielbicielką Junga, feministką, wspiera działania na rzecz ochrony środowiska, praw zwierząt oraz regularnie bierze udział w paradach równości. Była współorganizatorem Festiwalu Opowiadania, podczas którego autorzy krótkich form literackich z Polski i zagranicy prezentują swoje utwory. Od 2008 prowadzi zajęcia z twórczego pisarstwa na Uniwersytecie Opolskim, a także warsztaty prozatorskie w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Współpracowała z Partią Zielonych i była członkinią redakcji „Krytyki Politycznej”. Od 2015 organizuje w Nowej Rudzie i okolicach Festiwal Góry Literatury. W programie festiwalu znajdują się: akcje edukacyjne, debaty, koncerty, panele, pokazy, spotkania, Noworudzkie Spotkania z Poezją, warsztaty (filmowe, kulinarne i literackie) oraz wystawy.
Olga Tokarczuk zadebiutowała w 1979 na łamach harcerskiego pisma „Na przełaj”, gdzie pod pseudonimem Natasza Borodin ogłosiła pierwsze opowiadania. Jako powieściopisarka zadebiutowała w 1993. Wydała wówczas „Podróż ludzi Księgi”. Książka uzyskała nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. W 1995 ukazała się jej druga powieść, „E.E”. Książka opowiada o dojrzewaniu dziewczynki, która nagle uzyskuje zdolności parapsychiczne i równie nagle je traci. Dużym sukcesem Tokarczuk okazała się wydana w 1996 powieść „Prawiek i inne czasy”. Rok 1997 przyniósł zbiór opowiadań zatytułowany „Szafa”, a w 1998 pisarka opublikowała powieść pt. „Dom dzienny, dom nocny”. W 2004 ukazały się „Ostatnie historie”. Książka ta składa się z trzech oddzielnych opowieści o babce, matce i wnuczce, ukazanych w niezależnych od siebie czasie i przestrzeni. W 2006 roku Olga Tokarczuk wydała książkę: "Anna In w grobowcach świata", która znacząco różni się od reszty dorobku pisarki, gdyż powstała w międzynarodowej serii "Mity". Uczestniczący w tym projekcie autorzy i autorki piszą książki oparte na mitologicznych opowieściach.
W 2007 roku wydała powieść „Bieguni", książkę o fenomenie podróży, złożoną z wielu splatających się ze sobą opowieści, która została nominowana do Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus”, a także nagrodzona Nagrodą Literacką "Nike" w 2008 roku. W 2018 książka ta zdobyła najbardziej prestiżową nagrodę brytyjską Booker Prize. Nieco inną jej książką jest „Prowadź swój pług przez kości umarłych”, której treścią jest „Solidarność ze zwierzętami, najsłabszym, najokrutniej traktowanym ogniwem łańcucha władzy, i symbolem sprzeciwu wobec patriarchatu”. W 2017 Agnieszka Holland przeniosła powieść na srebrny ekran. Film zatytułowany "Pokot" miał swoją premierę na niemieckim Berlinale i został nagrodzony Srebrnym Niedźwiedziem. W 2014 roku ukazały się „Księgi Jakubowe”, epicka opowieść o Jakubie Franku, żydowskim mesjaszu żyjącym w XVII wieku na wschodnich rubieżach Rzeczpospolitej. Za tę książkę autorka w 2015 roku otrzymała po raz drugi Nagrodę Literacką „Nike”.
Olga Tokarczuk jest wybitną prozaiczką i eseistką, niekwestionowanym odkryciem w polskiej literaturze ostatnich lat, pisarką ceniona przez krytyków i przez czytelników. Jest uważana za jedną z najwybitniejszych i najbardziej poczytnych polskich pisarek swojego pokolenia. Jej twórczość była tłumaczona na ponad 20 języków. Jest fenomenem popularności i dobrego smaku, wiedzy i sprawności pisarskiej, filozoficznej głębi i sztuki opowiadania. Jest wielbicielką Carla Junga, znawczynią filozofii i wiedzy tajemnej. Literacka Nagroda Nobla za 2018 rok jest zwieńczeniem jej czterdziestoletniej znakomitej twórczości pisarskiej.
Informacja: Europejska Unia Wspólnot Polonijnych
PODZIEL SIĘ INFORMACJĄ
Informujemy, że publikowane na stronach niniejszego serwisu treści mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Właściciel serwisu dokłada starań, aby publikowane w tym serwisie treści były rzetelne i pomocne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za skutki działań podejmowanych w oparciu o te treści. W naszym serwisie umieszczone są łącza (linki) do innych serwisów internetowych. Informujemy, że nie ponosimy żadnej odpowiedzialności za treści zawarte w innych serwisach. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właścicieli serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji. Kopiowanie i nieautoryzowane użycie kodu źródłowego lub fragmentów autorskiego oprogramowania - zabronione.
